ROZARIUSZ A WOKABULARZ

Kiedy zespół planował badania wymienionych zabytków i rozpoczynał prace nad nimi, posługiwał się dla wszystkich badanych słowników nazwą „rozariusz”, co zostało uwidocznione w tytule projektu. W związku z tym w przygotowywanej internetowej bazie danych początkowo wszystkie 17 słowników w ich tytułach miało nazwę „rozariusz”, oznaczoną w skrótach Roz (np. RozKap, RozJag). Rozariusz to jedno z kilku określeń (obok granariusz i brewilogus) używanych przez Aleksandra Brücknera na tego rodzaju słowniki, jakie znajdujemy w jego opracowaniu poświęconemu średniowiecznemu słownictwu polskiemu (1895: 1–52). Określenia tego, spopularyzowanego w Pracowni Słownika (od 1975 r. Języka) Staropolskiego przez Wandę Żurowską-Górecką, używano w skrótach źródeł Sstp, takich jak RozOss I-III, RozPaul, RozRacz (OźSstp: 167-169).

Wraz z postępem prac, polegających na analizie słowników i ich całościowym (a nie ograniczonym tylko do obserwacji polskiego słownictwa w nich zawartego) porównaniu pod względem zawartości, struktury, budowy ich części, tj. wstępów, samych słowników i zakończeń, oraz systematycznych studiach literatury poświęconej średniowiecznej leksykografii (m.in. Grubmüller i in. 1999, Voleková 2015), okazało się, że badane źródła reprezentują nie jeden typ, ale dzieła o przynajmniej dwojakiego rodzaju proweniencji, czyli wywodzące się z tradycji Vocabularius Ex quo oraz opracowane na podstawie innych dzieł, np. Brevilogu. Kryteria tego podziału są wynikiem szczególnych badań podjętych przez Katarzynę Jasińską, Magdalenę Klapper i Dorotę Kołodziej (2019: 147–163). Uzasadnienie dla podziału przedstawiły też w artykule w publikacji podsumowującej badania w ramach projektu. Ustaliły dystynktywne cechy rozariuszy, co kazało zmodyfikować przyjęty w projekcie ich wykaz. Dokonaliśmy zatem zmiany, wynikającej z merytorycznej oceny badanych słowników, przypisując części źródeł nową, ogólną nazwę, „wokabularz”.

W świetle tych ustaleń wykaz omawianych w projekcie źródeł przedstawia się następująco:
- rozariusze: Rozariusz kapitulny, Rozariusze Ossolińskich I–III, Rozariusz pauliński;
- wokabularze: Wokabularz jagielloński, Wokabularz lubiński, Wokabularze petersburskie I–IX, Wokabularz Raczyńskich.