Wokabularz petersburski VIII

WokPet VIII

Podstawowe informacje

Typ podstawy materiałowej rękopis
Lokalizacja rękopisu
Miejsce przechowywania Sygnatura
1. Biblioteka Narodowa w Warszawie
2. Cesarska Biblioteka Publiczna w Petersburgu Lat.Q.ch.XVI.2
3. Biblioteka Publiczna przy Uniwersytecie Warszawskim
Tytuł katalogowy Granarius tractatus de expositione vocabulorum
Datowanie rękopisu
1. 1457
Datowanie glos
1. 1457
Zakres kart/stron rękopisu 1v–282v
Ręce pisarskie tekstu podstawowego
1.
Ręce pisarskie glos
1.
Stan zachowania niezachowany

Charakterystyka zawartości

Rodzaj słownik
Tematyka varia

Wydanie

A. Brückner, Z rękopisów petersburskich. Cz. II: Średniowieczne słownictwo polskie, „Prace Filologiczne” V, 1895, s. 13.

Uwagi

Rękopis nieznanego pochodzenia. Zapewne na początku XIX w. trafił do Biblioteki Publicznej przy Uniwersytecie Warszawskim. Po konfiskacie przez władze zaborcze został przewieziony do Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu (1832–1833). Podobnie jak inne zabytki językowe odzyskane na mocy traktatu ryskiego (1921 r.), rękopis umieszczono w Bibliotece Narodowej w Warszawie, ale po upadku powstania warszawskiego został spalony przez Niemców wraz z najcenniejszymi zbiorami tej biblioteki.

Zabytek trudny do identyfikacji. Prawdopodobnie była to kompilacja leksykograficzna nieco odmienna od rozariuszy. Wokabularz miał układ jednokolumnowy (z wyjątkiem ostatniej karty), sporządzono go paroma rękami. Początkowo pismo było niestaranne i pożółkłe, od k. 38 wyraźniejsze, dalej staranne. Informację o ukończeniu pracy w 1457 r. podał Paweł z Malonowa z Ziemi Dobrzyńskiej. Na okładce rękopisu umieszczono zapiskę o silnej burzy, srogiej zimie i wylewie Wisły w Płockim w r. 1465 r.

Początek tekstu: Titulus huius libri est Granarius tractatus de expositione vocabulorum multarum ignorantium a simplicibus extractus ex katholicon p… [recte: Papia?] Ysidoro Ung [recte: Ugwicione?] Pristiano et alijs grammaticis qui plurimos compilatus propter pauperes qui libros praefatos non possunt praevalere … (k. 1v).
Zakończenie tekstu: Explicit liber granarij per manus onquedam [?] Pauli de Malonowo Dobrinyensis provincie. Et est finitus octava die sancti Mathie apostoli feria quinta hora 7ti [?] quindecima die natalis Sub anno nativitatis domini nostri Jesu Christi millesimo quadringentisimo quinqugesimo septimo… (k. 280r).

A. Brückner wybrał z WokPet VIII tylko jeden polski wyraz (piasta). Wydawca stwierdził, że w zabytku znajdowało się „nader mało” polskich glos. Nie wiadomo, która z rąk pisarskich je zanotowała.

W Sstp materiał z tego zabytku drukowano za wydaniem A. Brücknera, ze skrótem PF V 13.
W bazie Rozariusze z polskimi glosami lokalizację glosy również podajemy według stron wydania A. Brücknera.

Bibliografia

Kaliszuk J. 2016: Średniowieczne rękopisy łacińskie Biblioteki Narodowej utracone w czasie II wojny światowej, t. 2, s. 1281–1282.

Jak cytować?
Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych, red. nauk. Ewa Deptuchowa, oprac. inf. Maciej Godny, https://rozariusze.ijp.pan.pl, stan z dnia: 29.03.2024 r.