Rozariusz Ossolińskich II

RozOss II

Podstawowe informacje

Typ podstawy materiałowej rękopis
Lokalizacja rękopisu
Miejsce przechowywania Sygnatura
1. Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy im. W. Stefanyka Fond 5, op. 1, no. 3297/I
2. Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie 3297/I
3. Biblioteka Załęskiego
4. klasztor bernardynów we Lwowie
Tytuł katalogowy Vocabularius
Datowanie rękopisu
1. 1476
2. XV p. post.
Datowanie glos
1. 1476
2. XV p. post.
Zakres kart/stron rękopisu 1r-251v
Ręce pisarskie tekstu podstawowego
1. 1r–204v młodsza ręka
2. 205r-251v starsza ręka
Ręce pisarskie glos
1. 1r-204v młodsza ręka
2. 205r-251v starsza ręka
Stan zachowania zachowany (w dobrym stanie)

Charakterystyka zawartości

Rodzaj słownik
Typ rozariusz
Tematyka varia

Wydanie

Brückner A. 1895b: Z rękopisów petersburskich, cz. II: Średniowieczne słownictwo polskie, „Prace Filologiczne” V, s. 13–14.

Uwagi

W kodeksie brakuje średniowiecznych not proweniencyjnych, które pozwalają na jednoznaczne ustalenie miejsca jego powstania i początkowego przechowywania. Na możliwe związki rękopisu z kręgiem krakowskim wskazuje notka laudacyjna na tylnej wyklejce: O, si hodie adessent mortui reges Polonie, doctores Cracovie, sacerdotes ecclesie Virginis Serve Marie, populares fidei katolice…. Na k. 1r ręką XVI-wieczną dopisano notkę: Loci Leopoliensis fratrum Bernardinorum, która poświadcza, że co najmniej od XVI wieku rękopis był przechowywany w klasztorze bernardynów we Lwowie (Brückner 1895b: 13–14). W XIX wieku był własnością Leona Załęskiego, do Ossolineum trafił w roku 1889 (Bracha 2013: 71).

RozOss II pisany jest dwiema rękami:
1. k. 1r–202r (od hasła Alma do hasła Raso) oraz 202r–204v (objaśnienia do wybranych haseł) młodsza ręka, datowana XV p. post.;
2. k. 205r–251v (od hasła Rastrum do hasła Zozima ) starsza ręka, datowana na 1476 rok (według eksplicytu).
W słowniku znajdują się dopiski marginalne (łacińskie i sporadycznie polskie) pisane co najmniej dwiema innymi niż tekst główny rękoma .

W Sstp i S I wydrukowano łącznie osiemnaście polskich wyrazów z RozOss II: jedenaście ze skrótem PF V 13 z datą 1476 bądź XV p. post. (nierzadko datacja była błędna w odniesieniu do danego cytatu), jeden ze skrótem PFRp V 13, pozostałe – ze skrótem RozOss II.

Bibliografia

Bracha K. 2013: Casus pulchri de vitandis erroribus conscientiae purae. Orzeczenia kazuistyczne kanonistów i teologów krakowskich z XV w., Warszawa.
Brückner A. 1895b: Z rękopisów petersburskich, cz. II: Średniowieczne słownictwo polskie, „Prace Filologiczne” V, s. 1–52.
Deptuchowa E., Frodyma M. 2018: Glosowane rozariusze łacińskie jako źródło w badaniach nad średniowieczną polszczyzną, „Język Polski” XCVIII, z. 3, s. 84–96.
Jasińska K., Klapper M., Kołodziej D. 2019: Which Dictionary is Beautiful, Affluent and Concise at the Same Time? (in 15th-century Poland), w: From Glosses to Dictionaries: The Beginnings of Lexicography, ed. Ch. Benati, C. Händl, Newcastle upon Tyne, s. 147–163.
Leńczuk M. 2015: Zapisy polskie w słownikach i glosariuszach XV w. – terminy, źródła, perspektywy badawcze, „Polonica” XXXV, s. 103–114.
Matwijów M., Ostromęcka E. oprac. 2010: Informator o polonikach w zbiorach rękopiśmiennych Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Część I. Zbiory Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich zinwentaryzowane przed 1945 r., Wrocław.
Żurowska-Górecka W. 1979: Słowniki polskie przed Bartłomiejem z Bydgoszczy, w: Bartłomiej z Bydgoszczy i jego dzieło, red. H. Popowska-Taborska, Warszawa–Poznań, s. 59–69.

Jak cytować?
Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych, red. nauk. Ewa Deptuchowa, oprac. inf. Maciej Godny, https://rozariusze.ijp.pan.pl, stan z dnia: 28.03.2024 r.