Przez
przyimek
Formy gramatyczne
forma | najstarsze poświadczenie | najmłodsze poświadczenie |
---|---|---|
przez | ca 1500 WokLub 67v | |
przez | 1440 RozPaul 214r | ca 1500 WokLub 128r |
Znaczenia
-
1. z acc. rzeczownika wyraża sposób 'posługując się czymś' 'per aliquam rem, auxilio alicuius rei'
- Methaphorice przes podobyenstwo ca 1500 WokLub 82r
-
2. z acc. rzeczownika wyraża powód, przyczynę czegoś 'z powodu' 'propter'
- Per recidiuacionem [[pres]] przesz odnyepądnyenye ca 1500 WokLub 98v
-
3. z acc. rzeczownika wyraża stosunki przestrzenne 'poprzez' 'per, trans'
- Per spacium przes przysczye ca 1500 WokLub 128r
-
4. z gen. rzeczownika wyraża brak, nieposiadanie, wyłączenie, pozbawienie, niewystępowanie tego, co oznacza dany rzeczownik 'bez' 'sine'
- Pascha ideo dicitur transitus bonus quia tempore tali anime sanctorum patrum transierunt de limbo tenebrositatis in paradisum splendoris atque claritatis vbi est *via sine morte iuventus sine senectute sanitas sine egrotitudine requies sine labore sed lux sine tenebrositate *lileccio sine anxietate vlg. przez vczenya pax sine timore *sacietas sine comestione gaudium sine tristicia XV p. post. RozOss III 171v
- Nullum opus malum est impunitum przes pomsty ca 1500 WokLub 67v
- Nullum bonum opus est irremuneratum przes oddąnyą ca 1500 WokLub 67v
-
5. przez wątpienia z gen. rzeczownika wyraża brak, nieposiadanie, wyłączenie, pozbawienie, niewystępowanie tego, co oznacza dany rzeczownik; 'niewątpliwie, na pewno' 'procul dubio, certe'
- Procul est adverbium loci id est longe non prope et componitur a pre et oculus Inde procul dubio id est longe a dubitatione secundum Papiam przesz *wo<t>pyenya 1440 RozPaul 214r
- Procul dubio przes vathpyenya ca 1500 WokLub 107r
Przypis
Sstp VII 209b
Jak cytować?
Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa,
Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych, red. nauk. Ewa Deptuchowa, oprac. inf. Maciej Godny, https://rozariusze.ijp.pan.pl, stan z dnia: 21.11.2024 r.