W
przyimek
Formy gramatyczne
forma | najstarsze poświadczenie | najmłodsze poświadczenie |
---|---|---|
w | 1442 WokRacz 101v | ca 1500 WokLub 127v |
Znaczenia
-
1. łącząc się z acc. rzeczownika wyraża stosunki przestrzenne, wskazując kierunek (ruch) do obiektu (po czasownikach ruchu) z wnikaniem w jego obręb, wnętrze itp. 'w, do' (obiektem docelowym człowiek i wewnętrzne części ciała) 'in'
- Ingerere podvsczycz vel wklądącz szya vnde vlg. dicitur ingeris te velut festuca in anum id est in posteriora wmykasch szya yąkoby pasdzyorko w rzycz ca 1500 WokLub 67r
-
2. w rozmaczki jajca łącząc się z acc. rzeczownika wskazuje inny, odmienny od dotychczasowego stan albo postać obiektu; 'jaja ugotowane na miękko albo jaja bez skorupki' 'ovum apalum vel ovum sine putamine'
- Sorbiciuncula omnis cibus liquidus et mollis vnde dicimus sorbilia ova w rozmaczky yąyczą ca 1500 WokLub 127v
-
3. łącząc się z loc. rzeczownika wskazuje to, do czego coś przynależy 'w' 'in'
- Escania vlg. groch w sztraczv 1442 WokRacz 101v
- *Estauia *grog w straczu XV p. post. WokPet I 6
- Senta robak w slonynach czyrw XV p. post. WokPet II 10
- Curvatura staw w kosczyąch vel baculus pastoralis ca 1500 WokLub 36v
- Iunctura staw w kosczy ca 1500 WokLub 71r
- Medulla marck in dem beyn mosg w kosczy ca 1500 WokLub 81r
- Musculus est caro in pollice vel tibia myschka w rącze ca 1500 WokLub 86r
-
4. jabłko w gardle łącząc się z loc. rzeczownika wskazuje to, do czego coś przynależy; 'chrząstka tarczowa krtani' 'laryngis pars antica, guttur eminens'
- Glans yaplko w gardle albo zoladz ca 1500 WokLub 56r
-
5. łącząc się z loc. rzeczownika wyraża stosunki czasowe 'podczas, w czasie' 'dum, tempore (sc. quo aliquid fit)'
- Quinquennis et hoc quinquenne funffierig w pyączy leczech ca 1500 WokLub 112r
-
6. w osobności łącząc się z loc. rzeczownika wskazuje sposób; 'w odniesieniu do jednostki, szczegółowo' 'particulariter, singulariter'
- In particulari w oszobnosczy ca 1500 WokLub 67v
-
7. łącząc się z loc. rzeczownika uściśla treść, podaje bliższy zakres nadrzędnego rzeczownika 'pod względem, co do' 'quod attinet ad'
- Pitentia opplwytoscz w yalmvsznye XV p. post. WokPet II 9
-
8. nauczony w zakonie łącząc się z loc. rzeczownika wskazuje przedmiot nauki, wiedzy, umiejętności; (w stosunkach biblijnych) 'znawca Biblii i przepisów religijnych, ich interpretator i nauczyciel' 'Scripturae sanctae peritus, qui legis Divinae praecepta explicat ac docet'
- Legisperitus eyn recht verstender navczony w szakonye ca 1500 WokLub 74r
-
9. mistrz nauczony w zakonie, pisarz łącząc się z loc. rzeczownika wskazuje przedmiot nauki, wiedzy, umiejętności; (w stosunkach biblijnych) 'znawca Biblii i przepisów religijnych, ich interpretator i nauczyciel' 'magister in ordine doctus, scriptor'
- Scriba est nomen officii eyn schrifftweyser mystrz navczony w zakonye pyszarz ca 1500 WokLub 121v
Przypis
Sstp X 1a
Jak cytować?
Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa,
Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych, red. nauk. Ewa Deptuchowa, oprac. inf. Maciej Godny, https://rozariusze.ijp.pan.pl, stan z dnia: 21.11.2024 r.